ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΟ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ BLOG BIBLIOMAGIA

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΝΙΚΟΥ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΟ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ BLOG “BIBLIOMAGIA”

ΤΡΙΤΗ 16 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2018

Γράφει η Ασπασία Ουλίου.

Πριν λίγες εβδομάδες είχα την ευκαιρία να γνωρίσω τον Έλληνα συγγραφέα Νίκο Μιχαλόπουλο και τη σύζυγό του, πρώην πρωταθλήτρια Άννα Βερούλη, στο Ντύσσελντορφ. Είχε επισκεφτεί το απογευματινό σχολείο Ελληνικών στην Oberbilker Allee, καλεσμένος από την δασκάλα των τμημάτων, κυρία Μίγκου. Μίλησε στα παιδιά και τους γονείς για αυτοπεποίθηση, για τη βία, το θάρρος και τη σημαντικότητα να πιστεύουμε στον εαυτό μας και παρουσίασε με την ευκαιρία και το τελευταίο του βιβλίο “Θες να παίξουμε;”. Ένα βιβλίο που μου έκανε πολύ εντύπωση, μια που σπάει τη σιωπή, δίνει δύναμη στη φωνή και μας κάνει να καταλάβουμε καλύτερα τί κρύβεται πίσω από τον σχολικό εκφοβισμό.

Μίλησα μαζί του για το βιβλίο και για το πως μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτό το θέμα μαζί με τα παιδιά μας.

Η συνέντευξη με τον Νίκο Μιχαλόπουλο – Das Interview

⚫️ Πώς και πότε σας ήρθε η ιδέα για το βιβλίο “Θες να παίξουμε;”

Νομίζω αυτό που κυρίως με έσπρωξε να γράψω ένα βιβλίο σαν κι αυτό ήταν η ανάγκη να μιλήσω για ένα θέμα που καίει τη σύγχρονη εποχή και ταυτόχρονα αποτέλεσε εφιάλτη και στα δικά μας σχολικά χρόνια.

Αυτό που ονομάζουμε bullying και γενικότερα η βία δεν υπάρχει μέσα μας. Είναι προϊόν εκπαίδευσης και κοινωνικής πρακτικής. Χωρίς να το θέλουμε και χωρίς να το καταλαβαίνουμε, εκπαιδεύουμε τα παιδιά μας στη βία. Παρακολουθούμε μαζί τους θεάματα με βία, παίζουμε παιχνίδια με βία, μιλάμε υβριστικά και προσβλητικά μπροστά τους, αντιδράμε πολλές φορές με αγριότητα, διατηρούμε ρατσιστικές συμπεριφορές, δεν σεβόμαστε τη διαφορετικότητα, είμαστε ίσως σκληροί απέναντι στον αδύναμο, όπως π.χ. ένα αδέσποτο ζώο, θεωρούμε αφύσικο ένα αγόρι να είναι πολύ ευαίσθητο και αντίστοιχα προσόν το να είναι πολύ επιθετικό και τόσα άλλα, που διαμορφώνουν το πλαίσιο όπου η βία μπορεί να ανθίσει. Το παιδί πρώτα βλέπει και μετά ακούει. Ό,τι και να του λες, η πραγματική δύναμη του παραδείγματος και του προτύπου βρίσκεται σε αυτά που κάνουμε. Και τα παιδιά μας προσέχουν και μας αντιγράφουν, γιατί απλά μας αγαπάνε.

⚫️ Γιατί επιλέξατε να χρησιμοποιήσετε και τα κόμικς ως τρόπο αφήγησης;

Από την αρχή, βλέποντας τη δουλειά του Μιχάλη του Λουκιανού ενθουσιάστηκα και από την πρώτη στιγμή αισθανθήκαμε πως επικοινωνούσαμε. Η απόφαση να έχει το βιβλίο τη μορφή ενός σύγχρονου graphic novel ήταν κοινή και αυτό γιατί θέλαμε μια αισθητική δυνατή και ανατρεπτική, που δεν συναντάς εύκολα σε ελληνικές εκδόσεις και γιατί επίσης επιδιώκαμε να είμαστε κοντά στα παιδιά με έναν τρόπο άμεσο, που τους είναι ταυτόχρονα οικείος και διασκεδαστικός.

⚫️ Σε ποιά ηλικία απευθύνεστε με το βιβλίο;

Το βιβλίο απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες, σε παιδιά και σε ενήλικες, σε γονείς, εκπαιδευτικούς, ακόμα και ανθρώπους που δεν έχουν με κάποιο τρόπο παιδιά στη ζωή γύρω τους με στόχο να τους βοηθήσει να καταλάβουν πράγματα και καταστάσεις που πιθανότατα έζησαν στη ζωή τους και τότε δεν μπορούσαν να αξιολογήσουν, αλλά τώρα ήρθε ο καιρός να δουν στην πραγματική τους διάσταση ώστε να σπάει ο κύκλος της βίας, ο οποίος συντηρείται μόνο από τις σκιές και τη μυστικότητα.

Θα έλεγα πως είναι ένα cross over μυθιστόρημα με πολύ έντονους διαλόγους, συνεχείς ανατροπές, έντονο συναίσθημα, απίστευτα διαφορετική εικονογράφηση και ένα ανοιχτό παράθυρο ελπίδας στο τέλος.

⚫️ Ποιό μήνυμα θέλετε να μεταφέρετε στους αναγνώστες – σε μικρούς και μεγάλους;

Εκείνο που πραγματικά πρεσβεύει το βιβλίο είναι ο σεβασμός στη διαφορετικότητα κάθε είδους. Η αναγνώριση πως η ομορφιά του κόσμου μας βασίζεται στο ότι δεν μοιάζουμε μεταξύ μας, έτσι ο καθένας έχει να προσφέρει πολλά στο σύνολο μέσα από τη μοναδικότητά του. Πιστεύω πως αν πραγματικά συνειδητοποιήσουμε αυτή την αξία στη ζωή μας και τη μεταφέρουμε και στα παιδιά μας ο κόσμος μας θα γίνει καλύτερος και με πολύ λιγότερη βία.

⚫️ Πως αντιμετώπισε το κοινό αυτό το βιβλίο; Τί σας έχουνε πει παιδιά που το διαβάσανε; Πως ήταν οι εντυπώσεις τους;

Αν και δεν θα έπρεπε να μιλάω εγώ για αυτό, κάθε συνάντηση με τα παιδιά είναι μοναδική και αυτό δεν είναι το συνηθισμένο ή απλά το αναμενόμενο. Όμως είναι αλήθεια πως από τις πρώτες κιόλας παρουσιάσεις του νέου βιβλίου σε σχολεία όλης της Ελλάδας, λίγες μόλις μέρες μετά την πρώτη του επίσημη παρουσίαση, έχω ζήσει μοναδικές εμπειρίες, απίστευτα δυνατές, παιδιών που θέλησαν να μοιραστούν την ιστορία τους μπροστά σε όλους μας, ξορκίζοντας τους φόβους τους και τα φαντάσματά τους. Η παρουσίαση είναι μια γιορτή αισιοδοξίας, ελπίδας αλλά και προβληματισμού, που βασίζεται και σε δικές μου εξομολογήσεις, αλλά και άλλες πραγματικές ιστορίες και αυτός ο συνδυασμός ξεκλειδώνει και αυτό πρέπει να σας πω ότι ονειρευόμουν, αυτό ήθελα, αυτό ζητούσα. Αν ακόμα και ένα παιδί συνειδητοποιήσει τι του συμβαίνει και θελήσει να το αφήσει πίσω του, αναγνωρίζοντας ότι του κάνει κακό, τότε το βιβλίο έχει πετύχει απόλυτα τον στόχο του και τον λόγο της ύπαρξής του.

Η εξέλιξη βέβαια της δυναμικής του, με την υιοθέτησή του από τον Σύλλογο ‘’Χαμόγελο του Παιδιού’’, που κατέχει την Πανευρωπαϊκή Προεδρία για θέματα bullying, ως επίσημό του βιβλίο, η διοργάνωση του 1ου Πανελλήνιου Μαθητικού Μουσικού Φεστιβάλ ενάντια σε κάθε μορφή βίας, που εμπνεύστηκε από το ίδιο το βιβλίο, μέχρι και το ταξίδι μου στο Ντύσσελντορφ και η συνάντησή μου με τους μαθητές του Ελληνικού Σχολείου, ήταν πέρα από κάθε αρχική προσδοκία μου.Και το ακόμα πιο σημαντικό είναι πως το ταξίδι συνεχίζεται δυνατά.

⚫️ Τον τελευταίο καιρό βγήκαν πολλά βιβλία με θέμα το Bullying. Τί είναι αυτό που κάνει το δικό σας βιβλίο να διαφέρει από άλλα βιβλία που έχουν το ίδιο θέμα;

Θα έλεγα το γεγονός πως δεν είναι ένα διδακτικό ή εκπαιδευτικό βιβλίο, αλλά ένα cross over μυθιστόρημα. Νομίζω η προσωπικότητα του βιβλίου είναι τέτοια που επιτρέπει σε όλους να βρουν μέσα στους ήρωές του ένα κομμάτι του δικού τους εαυτού, άσχετα από ποια πλευρά του νομίσματος βρέθηκαν, σε αυτή του θύματος, του θύτη ή του παρατηρητή.

⚫️ Τί νομίζετε, ποιός είναι ο λόγος που πλέον το bullying φαίνεται να είναι καθημερηνότητα στα σχολεία; Τί έχει αλλάξει; Πριν υπήρχε αυτό το πρόβλημα ή είναι ένα φαινόμενο καινούριο ή μήπως υπήρχε και απλώς δεν το συζητούσανε;

Επιμένω σε αυτό που ανέφερα και στην αρχή της συνέντευξης, Υπάρχει μια παγκόσμια εξοικείωση μικρών και μεγάλων με τη βία και μια αισθητική βίας στη ζωή μας γενικότερα. Βία στη διασκέδαση, βία στα παιχνίδια, βία στις κοινωνίες μας, πόλεμοι σε διάφορα μέρη του κόσμου, τρομακτική έκρηξη της τρομοκρατίας, μέχρι και ανάληψη εξουσίας από ηγέτες τύπου Τραμπ στις ΗΠΑ, που όχι μόνο δεν έκρυψαν, αλλά επένδυσαν επάνω στον ρατσισμό τους, στον τραμπουκισμό τους και στον σεξισμό τους και φυσικά η αναβίωση του κινδύνου ενός πυρηνικού ολοκαυτώματος. Ακόμα και η έκφραση των ανθρώπων στο σύνολο των social media, κρυμμένη πίσω από την ανωνυμία τους είναι κυρίως προσβλητική και βίαιη. Δεν μπορεί λοιπόν μια κοινωνία αυτού του προφίλ να έχει ένα λιγότερο προσβεβλημένο από τον ιό της βίας σχολικό περιβάλλον, ούτε και τα παιδιά που μεγαλώνουν σε ένα τέτοιο βίαιο περιβάλλον αύριο είναι εύκολο να γίνουν διαφορετικοί πολίτες. Σκεφτείτε την έκρηξη του φασισμού σε όλο τον κόσμο και την άνοδο κομμάτων που πρεσβεύουν αυτές τις αξίες. Δεν νομίζω ότι είναι τυχαίο.

⚫️ Αν θα θέλατε να δώσετε μια συμβουλή στους γονείς, που ίσως φοβούνται ότι κάποια στιγμή θα μπορούσε να ήταν και το παιδί τους θύμα σχολικού εκφοβισμού, τί θα τους λέγατε;

Να χρησιμοποιήσουν το συναίσθημά τους και να μιλήσουν, να ανοίξουν τις καρδιές τους. Πιστεύω πολύ στο συναίσθημα, γι’ αυτό και το χρησιμοποιώ πολύ και στις ζωντανές παρουσιάσεις μου, στα video μου, τις ιστορίες που επιλέγω να πω. Το συναίσθημα έχει αλήθεια και για αυτό έχει δύναμη. Ξεκλειδώνει και συνεχίζει να υπάρχει ακόμα και όταν όλα τα άλλα έχουν τελειώσει. Συνήθως θυμόμαστε το πώς αισθανθήκαμε στο οτιδήποτε και αυτό είναι μια μεγάλη αλήθεια.

Έτσι μόνο μπορούν να βοηθήσουν και τα παιδιά τους ώστε να μιλήσουν. Αν κάτι λειτουργεί ως προστατευτικό κουκούλι της βίας, αυτό είναι η μυστικότητα. Ο θύτης δεν μιλά, γιατί ξέρει πως κάνει κάτι κακό και κρύβεται και το θύμα δεν μιλά, γιατί φοβάται και γιατί ντρέπεται, γιατί βαθιά μέσα του πιστεύει ότι φταίει για αυτό που του συμβαίνει. Αν μια ζωή είσαι δέκτης αρνητικών σχολίων για κάποιο χαρακτηριστικό σου, κάποια στιγμή φτάνεις στο σημείο να πιστέψεις πως πράγματι φταις. Και αυτό είναι λάθος.

Αν κάτι θέλω, είναι τα παιδιά να πάρουν μαζί τους την αλήθεια των ηρώων μου και τις σκέψεις που αυτοί τους γέννησαν, την ταύτιση μαζί τους, ή ακόμα και την αντίσταση τους σε αυτούς και φυσικά τη συγκίνηση όσων έζησαν ακόμα και όταν κλείσουν την τελευταία του σελίδα.

Κύριε Μιχαλόπουλε, σας ευχαριστώ θερμά για τη συνέντευξη!

Η συνέντευξη οργανώθηκε, πραγματοποιήθηκε και δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο Γερμανικό blog BIBLIOMAGIA στις 14 Ιανουαρίου 2018 από την κυρία Ασπασία Ουλίου.

https://blog.bibliomagia.de/2018/01/13/ein-starkes-buch-fuer-starke-kinder/